| |
Datum |
Gebeurtenis(sen) |
| 1 | 1744 | - 1744—1828: Eise Eisinga
Tijdens de Verlichting meende men dat kennis alles was, en dat bijgeloof en vooroordelen bestreden moesten worden. Een typische vertegenwoordiger van deze periode was Eise Eisinga, die in zijn huis een compleet planetarium bouwde om de mensen te laten zien dat de wereld niet zou vergaan als bepaalde hemellichamen vlakbij elkaar leken te staan.
|
| 2 | 1772 | - 1772—1843: Koning Willem I
De eerste Nederlandse koning regeerde als een absolute vorst. Hij wilde dat België onderdeel was van Groot Nederland en voerde een kostbare campagne om te voorkomen dat België zich losmaakte. De hoge kosten waren slecht voor de economie. Anderzijds heeft
hij veel gedaan voor de infrastructuur van ons land door kanalen te laten graven en onontgonnen gebieden in cultuur te laten brengen.
|
| 3 | 1803 | - 1803: Oorlog tussen Frankrijk en Engeland. De Engelsen veroveren de Nederlandse koloniën.
|
| 4 | 1805 | - 1805: Na de grondwetswijziging van 1805 kwam er een raadpensionaris als eenhoofdig gezag, namelijk Rutger Jan Schimmelpenninck (van 31 oktober 1761 tot 25 maart 1825).
|
| 5 | 1806 | - 1806: Het 3 Guldenmuntstuk wordt vervangen door de rijksdaalder.
- 1806: Willem V overlijdt in Brunswijk. Lodewijk Napoleon koning van Holland.
- 1806: Lodewijk Napoleon, de broer van Napoleon Bonaparte I, werd Koning van Holland in 1806, nadat de Bataafse Republiek afgeschaft was.
|
| 6 | 1807 | - 1807: De ontploffing van het kruitschip in Leiden.
|
| 7 | 1810 | - 1810: Het Koninkrijk Holland wordt bij Frankrijk ingelijfd.
|
| 8 | 1811 | - 1811: De Engelsen veroveren Java als laatste kolonie van Holland.
- 1811: Invoering van de burgerlijke stand en kadaster.
|
| 9 | 1812 | - 1812: Tocht naar Rusland.
|
| 10 | 1813 | - 1813: De Fransen verlaten ons land. Koning Willem I aanvaardt de soevereiniteit als constitutioneel vorst.
- 1813: 16-19 oktober: Napoleon wordt verslagen in de Volkerenslag bij Leipzig.
30 november: Prins Willem Frederik landt bij Scheveningen.
2 december: Prins Willem Frederik (1772 - 1843) aanvaardt in de Nieuwe Kerk in Amsterdam de soevereiniteit als constitutioneel vorst (Koning Willem I).
|
| 11 | 1814 | - 1814: Op 23 mei geven de Fransen hun laatste steunpunt, Delfzijl, op.
|
| 12 | 1815 | - 1815: Willem I, koning der Nederlanden.
- 1815: Slag bij Waterloo.
|
| 13 | 1816 | - 1816: Engeland geeft de koloniën terug aan Nederland.
|
| 14 | 1817 | - 1817: Hongerwinter door mislukte oogst.
|
| 15 | 1823 | - 1823: In de nacht van 25 op 26 september 1823 werd Odoorn door een grote brand getroffen. Onder andere de pastorie werd verwoest.
Vermoedelijk zijn bij deze brand de doop- en trouwboeken verloren gegaan, want van Odoorn is geen register over.
Toch is er in ieder geval een doopboek over de jaren 1734-1811 geweest. Dit blijkt uit het volgende. In 1811 werden de maires van de Drentse gemeenten verplicht de geboorte- of doopprotocollen van de verschillende godsdienstige gezindheden over te nemen. in de naar aanleiding daarvan opgemaakte lijst van 2 mei 1812, die een opgave van overgedragen registers bevatte, staat dat de maire van Odoorn een doopboek over de jaren 1734-1811 heeft overgenomen.
Uit de krant
Odoorn, den 26 September: Ook onze gemeente heeft,
hoezeer in mindere mate als Zuidlaren, Dalen en Beilen, de ramp getroffen, welke in een kort bestek van jaren zoo vele Drentsche dorpen en gehuchten heeft geteisterd.
In de afgeloopen nacht omstreeks half twaalf uren ontdekte men brand in een onzer boeren huizen, en in minder dan één uur tijds waren drie boeren
woningen en de pastorij door de vlammen verteerd. De heer predikant en deszelfs dienstmeid zijn met levensgevaar het, bij hunne ontwaking reeds
brandende, huis ontkomen.
Uit de pastorij is bijna niets geborgen, terwijl acht runderen en één varken een prooi der vlammen zijn geworden. Het is niet bekend waardoor deze brand ontstaan is.
|
| 16 | 1825 | - 1825: De Java oorlog. Nederland begint een offensief tegen de Javaanse Vorsten.
|
| 17 | 1826 | - 1826: Malaria maakt onder de 193.333 tellende Friesche bevolking meer dan 4.000 dodelijke slachtoffers.
|
| 18 | 1827 | - 1827: Veenhuizen wordt bevolkt door 1811 wezen en 680 bedelaars
|
| 19 | 1829 | - 1829: Verboden in de kerken te begraven.
|
| 20 | 1830 | - 1830: Onrust in België, gevoed door liberale en katholieke politici, leidt tot afscheiding van de Nederlanden.
|
| 21 | 1831 | - 1831: De Europese staten erkennen een onafhankelijk Belgisch koninkrijk, met vorsten uit het Huis van Saksen-Coburg.
|
| 22 | 1835 | - 1835: Eerste spoorlijn Haarlem - Amsterdam.
|
| 23 | 1838 | - 1838: Glasfabriek gesticht te Nieuw-Buinen onder directie van J.C.A.Thane
|
| 24 | 1839 | - 1839: Nederland erkent de onafhankelijkheid van België
- 1839: Fotografie wordt uitgevonden.
- 1839: Introductie stoomtreinen
De introductie van stoomtreinen in 1839 leidde tot grote veranderingen in de maatschappij. Reizen werd minder tijdrovend en veiliger, afgelegen gebieden werden gemakkelijker bereikbaar. Daardoor werd industrialisering, een proces dat in Nederland betrekkelijk laat op gang is gekomen, mogelijk.
|
| 25 | 1840 | - 1840: Willem I doet afstand van de regering. Willem II wordt koning der Nederlanden.
|
| 26 | 1841 | - 1841: Clemens en August Brenninkmeijer openen hun eerste winkel (C&A) op de Oosterdijk in Sneek.
|
| 27 | 1842 | - 1842: Scholten richt een aardappelmeelfabriek op in Foxhol
|
| 28 | 1844 | - 1844: Zeer strenge winter en de 2 jaren daarop mislukken de aardappeloogsten. De bevolking lijdt honger.
|
| 29 | 1845 | - 1845: Tweede glasfabriek gesticht te Nieuw-Buinen, de latere N.V.Meursing.
|
| 30 | 1846 | - 1846: Voedselschaarste in Drenthe
|
| 31 | 1847 | - 1847: Een duur jaar, een 6 ponds roggebrood kost 67,5 cent.
|
| 32 | 1848 | - 1848: Grondwetsherziening door Thorbecke.Aan de basis van een rechtsstaat ligt meestal een grondwet. Het is niet eenvoudig die te veranderen, wat wel mogelijk is met alle andere wetten. De eerste Nederlandse grondwet was nog verre van democratisch, maar in 1848, toen overal in Europa revolutionaire ontwikkelingen aan de gang waren, stemde Koning Willem II toe in ingrijpende hervormingen uit angst zijn troon te verliezen.
|
| 33 | 1849 | - 1849: De Denen blokkeren de Pruisische havens. Op de rede van Delfzijl liggen in een maand 173 vreemde schepen.
- 1849: Koning Willem II overlijdt aan een hartinfarct. Op 12 mei wordt koning Willem III ingehuldigd.
|
| 34 | 1852 | - 1852: De postzegels worden ingevoerd.
|
| 35 | 1853 | - 1853—1890: Vincent van Gogh
Een van de bekendste Nederlandse kunstenaars is Vincent van Gogh, die een zeer groot aantal kunstwerken heeft nagelaten uit een creatieve periode van maar tien jaren. Hij werd krankzinnig en pleegde uiteindelijk zelfmoord.
|
| 36 | 1854 | - 1854: Lijfstraffen geschrapt uit het strafrecht. De doodstraf wordt beperkt tot ophanging boven een luik.
- 1854: Het KNMI wordt bij koninklijk besluit van Koning Willem III opgericht.
- 1854—1929: Aletta Jacobs
Vrouwen werden tot laat in de 19de eeuw slechts gezien als toekomstige echtgenotes en moeders, of als arbeidskrachten die met een laag loon genoegen moesten nemen. Aletta Jacobs doorbrak dat patroon door als eerste vrouw medicijnen te gaan studeren, en later door samen met andere feministen actie te voeren voor vrouwenstemrecht.
|
| 37 | 1856 | - 1856: De treinramp van 1856 was de eerste waarbij dodelijke slachtoffers vielen onder reizigers.
|
| 38 | 1858 | - 1858: De aardappel wordt algemeen geaccepteerd als voedingsmiddel.
|
| 39 | 1860 | - 1860: Hoogeveense Vaart verlengd: de eerste turf uit Bargerveen kan per schip worden afgevoerd
- 1860: Officiële afschaffing van de slavernij in Nederlandsch-Indië
- 1860: Max Havelaar
In de kolonie Nederlands-Indië werd doorgaans weinig rekening gehouden met de belangen van de inlandse bevolking. De eerste die daar werk van maakte was Eduard Douwes Dekker, die daardoor zijn baan verloor. Hij schreef een boek over zijn ervaringen, en dat was de aanleiding voor ingrijpende verbeteringen.
|
| 40 | 1863 | - 1863: De slavernij wordt in Suriname afgeschaft.
|
| 41 | 1865 | - 1865: Stoomvaartdienst Delfzijl-London.
|
| 42 | 1870 | - 1870: De spoorlijn Meppel-Groningen wordt geopend.
- 1870: Pokken epidemie in Nederland. In 1871 steigt het aantal doden tot 15.787.
- 1870: In Nederland wordt de doodstraf afgeschaft.
|
| 43 | 1871 | - 1871: Jan Fabricius geboren in Assen.
|
| 44 | 1873 | - 1873: Atjeh oorlog. Op 8 april landt het Koninklijk Nederlands Indisch Leger op de kust van Sumatra.
|
| 45 | 1874 | - 1874: Kinderwet van Samuel van Houten. Arbeid door kinderen onder de 12 jaar wordt verboden.
|
| 46 | 1876 | - 1876: Mata Hari wordt op 7 augustus in Leeuwarden geboren als Margaretha Geertruida Zelle.
|
| 47 | 1879 | - 1879: Oprichting van de 1e politieke partij: de Antirevolutionaire Partij onder leiding van Abraham Kuyper.
|
| 48 | 1880 | - 1880: Geboorte van prinses Wilhelmina.
|
| 49 | 1881 | - 1881: Assen wordt aangewezen als garnizoensstad.
|
| 50 | 1883 | - 1883: Van Gogh schildert in Drenthe.
- 1883: Vissersramp op 6 maart in Paesens-Moddergat. 17 aken met 83 opvarenden vergaan.
|
| 51 | 1886 | - 1886: Landbouwcrisis. Aardappelprijs op de markt in Meppel zakt tot een kwart van de normale prijs
|
| 52 | 1887 | - 1887: In Oostzaan neemt Albert Heijn de winkel van zijn vader over.
|
| 53 | 1888 | - 1888: Staking van 1200 veenarbeiders in Nieuw Amsterdam tegen gedwongen winkelnering
|
| 54 | 1890 | - 1890: Koning Willem III overlijdt. Koningin Emma wordt regentes.
|
| 55 | 1891 | - 1891: Gerard en Anton Philips richten in Eindhoven een gloeilampenfabriek op.
|
| 56 | 1892 | - 1892: Verschijning van het eerste dagblad de Telegraaf.
|
| 57 | 1893 | - 1893: Vissersramp op 1 december in Wierum. 22 vissers komen om.
|
| 58 | 1895 | - 1895: Koningin Wilhelmina en Koningin-regentes Emma bezoeken Drenthe
|
| 59 | 1896 | - 1896: Rond 1900 kwam de auto op het toneel. In 1896 was de Haagse fotograaf Adolphe Zimmermans de eerste die met een automobiel op de Nederlandse wegen reed.
|
| 60 | 1898 | - 1898: De autoclub de France organiseerde een autorace tussen Parijs en Amsterdam. Tegen veler advies in had minister Lely hiervoor toestemming verleend. Later werd hij een belangrijke pleitbezorger van de auto.
- 1898: Inhuldiging van koningin Wilhelmina te Amsterdam.
|
| 61 | 1899 | - 1899: De Transvaalse Oorlog breekt uit in Zuid-Afrika
|
| 62 | 1901 | - 1901: Koningin Wilhelmina huwt Prins Hendrik, Hertog van Mecklenburg.
|
| 63 | 1905 | - 1905: Bouw van de katholieke kerk Musselkanaal
- 1905: 19 Juli: In een salonrijtuig van den Koninklijken trein arriveerden aan het station te Apeldoorn de Japansche Prins Arisugawa, Zijne Gemalin en Hun Gevolg. Z.K.H. de Prins der Nederlanden had Zich naar het station begeven en werd met het Wilhelmus begroet. Toen de Koninklijke trein het station binnenstoomde, hief het militair orchest 't Japansche volkslied aan.
- 1905: In de venen bij Weerdinge worden enkele lijken gevonden die thans nog bewaard worden in het provinciaal museum in Assen.
|
| 64 | 1907 | - 1907: Prins Hendrik bezoekt Drenthe.
|
| 65 | 1909 | - 1909: Prinses Juliana geboren.
|
| 66 | 1910 | - 1910: Glasfabrieken in Nieuw Buinen bieden werk aan 800 mensen.
- 1910: 29 April: Theodore Roosevelt bezoekt ons land voor een korte tijd en heeft lunch met Koningin Wilhelmina
|
| 67 | 1912 | - 1912: De ondergang van de Titanic.
- 1912: De eerste officiële Elfstedentocht wordt gewonnen door Coen de Koning.
|
| 68 | 1913 | - 1913: Gasselternijveen vierde havenstad van Nederland na Amsterdam,Rotterdam en Groningen.
|
